Actress Anjali Devi Peddapuram పెద్దాపురం - అంజలీదేవి

 

పెద్దాపురం -  అంజలీదేవి  జననం : 24-Aug-1928   -   మరణం : 13-Jan-2014

 

అంజలీదేవి… పరిచయం అక్కరలేని పేరు. సీతమ్మ అంటే ఇలాగే ఉంటుందేమో

అనిపించేలా నటించిన ఆమె దేశ విదేశాల్లో తిరిగినా, ఎంతో పేరు ప్రఖ్యాతులు

గడించినా తన స్వస్థలం పెద్దాపురం పేరు వింటే పులకించిపోతారు. స్వస్థలం

గురించి చెబుతున్నప్పుడు ఐదేళ్ల పసిపాపలా సంబరపడిన ఎనభైఐదేళ్ల అంజలీదేవి

ఊరి విశేషాలు ఆమె మాటల్లోనే…

“కన్నతల్లి, పుట్టినూరు – ఎవరి జీవితంలోనైనా ఎంతో ముఖ్యమైనవంటారు,

ఎప్పటికీ మరపురానివంటారు. కానీ నేను చిన్నప్పటి నుంచీ జన్మభూమికీ,

జన్మనిచ్చిన తల్లికీ దూరంగానే ఉండాల్సి వచ్చింది. బాల్యంలోనే కళాకారిణి

అయినందుకు సంతోషించాలో, అద్భుతమైన ఆటపాటల కాలాన్ని కోల్పోయినందుకు

బాధపడాలో అర్థం కాని పరిస్థితి నాది.

ఇప్పుడు నా మనవళ్లను, మనవరాళ్లను చూస్తుంటే నా బాల్యాన్ని ఎంత పోగొట్టుకున్నానో అర్థమవుతోంది. ఇంత పెద్దదాన్నయినా, ఇంత పేరు ప్రఖ్యాతులు గడించినా, వందల మైళ్ల దూరం తరలి వచ్చేసినా నా బాల్యం, మా ఊరి స్మృతులు ఇప్పటికీ నన్ను వెంటాడుతూనే వుంటాయి.

బొమ్మల పెళ్లిళ్లు

మాది తూర్పుగోదావరి జిల్లా పెద్దాపురం. పూర్వం నుంచే అభివృద్ధి చెందిన

పట్టణం. 1928లో నేను అక్కడే పుట్టాను. మా అమ్మ సత్యవతి, నాన్న నూకయ్య.

నాకు ఒక తమ్ముడు, ఇద్దరు చెల్లెళ్లు. నా అసలు పేరు అంజనీకుమారి. సినిమా

రంగంలోకి వచ్చిన తరువాత అంజలీదేవిగా పేరు మార్చారు. సంతానంలో పెద్దదాన్ని

కావడంతో ఇంట్లో నాకు హక్కులు కొంచెం ఎక్కువగానే వుండేవి. మాది వ్యవసాయ

కుటుంబం.

కొంచెం పొలం ఉండేదనుకుంటా. మాకు మొన్నటి వరకూ అక్కడ ఇల్లు వుండేది.

ఇటీవలే దానిని అమ్మేశాం. మేమున్న వీధిలో ప్లీడర్లు ఎక్కువగా వుండేవారు.

అందుకే దానికి ప్లీడర్ వీధి అని పేరొచ్చింది. మా ఇంటి చుట్టూ బ్రాహ్మణ

కుటుంబాలే ఎక్కువగా ఉండేవి. అందుకే నా స్నేహితురాళ్లంతా వారే ఉండేవారు.

జగదాంబ, మాణిక్యం అని ఇద్దరు స్నేహితురాళ్లు నాకు బాగా యిష్టం. మేమంతా

కలసి కొత్తకొత్త ఆటలు కనిపెట్టేవాళ్లం.

ఏదో ఒక పాత ఆట చూసి దానికి వెనుకాముందూ ఏవేవో జోడించి అదే కొత్త ఆటగా

ఆడేవాళ్లం. దాంతో మిగతావాళ్లు కొత్తకొత్త ఆటల కోసం మాదగ్గరకొచ్చేవాళ్లు.

ముఖ్యంగా బొమ్మల పెళ్లిళ్లు బాగా చేసేవాళ్లం. పెళ్లికొడుకు పెళ్లి కూతురు

బొమ్మలను అందంగా ముస్తాబు చెయ్యడం, పెళ్లి భోజనాలకు కావలసిన దినుసులన్నీ

సమకూర్చుకోవడం… వీటితో ఊపిరి తిరగనంత పని ఉండేది. బొమ్మల పెళ్లిళ్లలో

‘చెంగల గౌరీ…’ లాంటి పాటలు పాడేవాళ్లం. ఎనిమిదేళ్ల వయస్సులోనే ఇలాంటి

పాటలు బోలెడు వచ్చు నాకు. ఆడుకోవడమంటే నాకు చాలా ఇష్టం. మిగిలిన లోకం

పట్టేదే కాదు.

ఆంజనేయుడంటే ఇష్టం

అప్పట్లో బ్రాంచ్ గర్ల్స్ స్కూలు ఉండేది. అందులో నేను నాల్గవ తరగతి వరకూ

చదువుకున్నాను. మా ఇల్లు పెద్దాపురం మొదట్లోనే వుండేది. ఇంటి నుంచి

స్కూలుకు వెళ్లేటప్పుడు ప్రతిరోజూ ఆంజనేయ స్వామి ఆలయానికి వెళ్లేదాన్ని.

అప్పట్లో నాకు ఆ దేవుడంటే మహా ఇష్టం. అందుకే స్వామికి దండం పెట్టుకున్న

తర్వాతే బడికి వెళ్లేదాన్ని. ఆ మమకారంతోనే అనుకుంటా, ఆ స్వామివారు తరువాత

నన్ను తనకిష్టమైన జగజ్జనని సీత పాత్ర లో నటించే అవకాశం కల్పించారు.

మా ఊళ్లో ముప్పనాస్ వారి థియేటరుండేది. అందులో సినిమాలు, నాటకాలు

వేసేవాళ్లు. నేను కూడా ఎప్పుడన్నా వెళ్లి సరదాగా చూసి వచ్చేదాన్ని. నేను

నాలుగో తరగతి చదువుతున్న సమయంలో ఓ రోజు మా నాన్న స్కూలుకొచ్చారు.

రెక్కపట్టుకుని గబగబా ఈడ్చుకెళ్లినంత పని చేశారు. ఆయన ఎందుకలా

తీసుకెళ్తున్నారో, ఎక్కడికి తీసుకెళ్తున్నారో నాకర్థం కాలేదు. ముప్పనాస్

థియేటరు రిహార్సల్ గది వద్దకు తీసుకెళ్లి నన్ను నిలబెట్టేశారు.

అప్పటికి నాకసలు విషయం అర్థమైంది. భద్రాచార్యులవారు వేస్తున్న

హరిశ్చంద్ర నాటకంలో లోహితుడు పాత్రధారి రాలేదని ఆ వేషం కోసం నన్ను

తీసుకెళ్లారు. అది మగపిల్లాడి పాత్ర కావడంతో ఒక్కసారిగా నా జుట్టు

కత్తిరించేశారు. దాంతో నేను ఒకటే ఏడుపు. ఆ తరువాత రెండు రోజులు

రిహార్సల్స్ చేయించారు. హరిశ్చంద్ర నాటకంలో లోహితుడు చనిపోతాడు. అంటే

నేను స్టేజ్‌మీద కదలకుండా చనిపోయినట్లు పడుకోవాలి.

అలా కొద్దిసేపు పడుకునేటప్పటికి నేను నిద్రపోయాను. కొద్దిసేపటి తరువాత

ఎవరో నన్ను కదుపుతుంటే కళ్లు తెరిచాను. నా చేతిలో కర్పూరం పెట్టి

చంద్రమతి పాత్రధారి దానిని వెలిగించి నామీద పడి పెద్దగా ఏడుస్తోంది. ఆ

మంటతో నేను కాలిపోతానేమోనని భయమేసింది. కానీ చంద్రమతి వేషం వేసినావిడ

బాగా మేనేజ్ చేసింది. ఏదైతేనేం, ఆ రోజు లోహితుని పాత్రధారి రాకపోవడం నా

జీవితానికి కొత్త మలుపు అయింది.

జీవితం మారిపోయింది…

ఆ డ్రామా అయిపోయింది కానీ, ఆ తర్వాత నా జీవన శైలి మాత్రం మారిపోయింది. ఆ

రోజు నుంచీ ఆటలు పాటలు, స్నేహితురాళ్లతో తిరుగుళ్లు – అన్నీ ఆగిపోయాయి.

తెల్లవారేసరికి నాట్యం నేర్పే గురువుగారి దగ్గరకెళ్లాలి. సాయంత్రం మళ్లీ

నాట్యం. మధ్యలో సంగీత సాధన. ఇదే నా నిత్యకృత్యం. నాన్న తబలా వాయించేవారు.

ఆయనకు సంగీతమంటే భలే ఆసక్తి. నాకేమో ఆటలు తప్ప మరి దేనిమీదా ఇష్టముండేది కాదు. కానీ నాట్యం, సంగీతమంటూ మా నాన్న నన్ను తెగ విసిగించేవారు.

చిన్నతనం కదా, నేను బాగా మొండికేసేదాన్ని.నా మొండితనాన్ని సహించలేకనో లేదంటే నాకు ఇంకా బాగా శిక్షణనిప్పించాలన్నఉద్దేశమో తెలియదుగానీ నన్ను కాకినాడలో వున్న ‘యంగ్‌మెన్స్ హ్యాపీక్లబ్’లో చేర్పించారు నాన్న. ఇప్పటి రెసిడెన్షియల్ స్కూళ్లలాగా అన్నమాట. అక్కడే భోజనాలు పడక అంతా. అప్పటికి నా వయసు తొమ్మిదేళ్లు. అక్కడ నటనలో మంచి శిక్షణ లభించేది. అయినా నేను కొంటె చేష్టలు మానలేదు. తెగ అల్లరిచేసేదాన్ని. అక్కడున్న సైకిళ్లకు గాలి తీసేయడం, దుస్తుల్ని దాచేయడం వంటివి ఒకటా రెండా…! అలా చేస్తే ఇంటికి పంపించేస్తారన్న నమ్మకమేమో

బహుశా!

1939లో అనుకుంటా మా క్లబ్ ఆధ్వర్యంలో ‘కుచేల’ డ్రామా వేశాం.

అందులో నాది రాఘవ పాత్ర. అయితే ఆఖరి నిమిషంలో రుక్మిణి పాత్రధారి

రాకపోవడంతో ఆ వేషం నాకు వేసి కృష్ణుని పక్కన నిలుచోబెట్టారు. నేను

అప్పటికి చిన్నపిల్లను, అందునా ఎత్తు తక్కువ. దాంతో కాళ్ల కింద చెక్కలు

వేసి నిల్చోబెట్టారు. ఆ డ్రామాలోనే అక్కినేని నాగేశ్వరరావుగారు సత్యభామ

వేషం వేశారు. మరో విషయం కూడా చెప్పాలి, కాకినాడలోని ‘యంగ్‌మెన్స్ హ్యాపీ

క్లబ్’లోనే ఆదినారాయణరావుగారు సంగీతం అందించేవారు. ఆ తరువాత కొంత

కాలానికే ఆదినారాయణరావుగారితో నాకు వివాహమైంది.

రావద్దనేవాళ్లు…

నటన అనే ప్రవాహంలోకి నన్ను బలవంతంగా నెట్టేసి, నన్నో కళాకారిణిగా మలచింది

మా నాన్నే. ముందు కష్టంగానే అనిపించిందిగానీ నెమ్మదిగా దాన్నే ఇష్టంగా

మలచుకుని ఈదుకుంటూ వచ్చేశాను. అయితే చిన్నవయసులోనే నన్ను తల్లికీ, ఇంటికీ

దూరం చేశానన్న భావన ఆయనలో ఉండేదేమో అనిపిస్తుంది ఆలోచించినప్పుడు. అందుకే కాబోలు, అప్పుడప్పుడూ నాన్న నా దగ్గరకొచ్చి స్వయంగా నాకు భోజనం

తినిపించేవారు.

చిన్నప్పుడే నేను మా ఊరిని వదిలేసినా చాలా పెద్దయ్యేవరకూ నా మనసంతా అక్కడే తిరుగుతుండేది. ఆ తరువాత అదే అలవాటైపోయింది. నాటకాలనీ, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలనీ ఊళ్లు తిరగాల్సి వచ్చేది. అయితే వీలున్నప్పుడల్లా నా స్వస్థలానికి

వెళ్తుండేదాన్ని. ఉన్న కొద్ది సమయంలోనే నా చిన్ననాటి స్నేహితురాళ్లతో

గడిపేదాన్ని. నేను తిరుగాడిన ప్రాంతాలన్నీ చూసుకునేదాన్ని. మద్రాస్ వచ్చి

సినీ ఆర్టిస్టుగా మంచి పేరు వచ్చిన తరువాత మా ఊరు ఎక్కువగా వెళ్లలేకపోయాను.

సినిమా హీరోయిన్ అయిన అమ్మాయి వస్తే గలాభా జరుగుతుందని ఇంట్లోవాళ్లు

వద్దనేవారు. నా స్నేహితురాలు జగదాంబ మాత్రం ఇక్కడకు వస్తుండేది. ఆవకాయ

దబ్బలు,వారికి పండిన కాయగూరలు తెచ్చేది. జగదాంబ ఒక్కతే కాదు, మా ఊరి

వాళ్లెవరు మద్రాసు వచ్చినా మా ఇంటికొచ్చి వెళ్లేవారు. ఇప్పటికీ

పెద్దాపురం మనుషులెవరు కనిపించినా నాకు ప్రాణం లేచొచ్చినట్లుంటుంది.

వారెవరో తెలియకపోయినా, నాకు మాత్రం చాలా ఆత్మీయులుగానే అనిపిస్తుంటారు.

                                                                                                                మీ వంగలపూడి శివకృష్ణ 

గాలి బంగళా - Hillock Mansion - 1937 Peddapuram

మన పెద్దాపురం - గాలి బంగళా 

మన పెద్దాపురం - గాలి బంగళా

కళ తప్పిన గాలిబంగాళా : కార్తీకం లోనూ వెల వెల

ఎన్ని చూసాను .... ఎంత చేసాను

కుల భోజనాలు - స్కూళ్ళ భోజనాలు

పెద్దల కుతూహలం - పిల్లల కోలాహలం

రాజకీయ నాయకుల రాచకార్యాలు

యువతీ యువకుల రాసలీలలు

గాలికూడా చొరబడనంత -

ఊక వేస్తే రాలనంత జనసందోహాన్ని

చూసిన సందర్భాలెన్నో

పేకాటలు - జోకాటలు

జీడి చెట్లకు ఉయ్యాలలు

చింత చెట్టుకు రాళ్ళ దెబ్బలు

గానా బజానా అన్నీ ఆగిపోయాలి

మళ్ళీ మొదలుపెట్టరూ

గాలి బంగళా - Hillock Mansion - 1937 Peddapuram -


ముప్పన వారి గెస్ట్ హౌస్ - (అతిధి గృహం) పెద్దాపురం లోని పాండవుల మెట్ట తరువాత అత్యంత ఎత్తైన ప్రదేశం - భవంతి ఇదే - ఇక్కడి నుండి చూస్తే కాకినాడ సముద్రం కనిపించేలా అప్పట్లో దీని నిర్మాణం జరిగింది. కార్తీక మాసం లో ప్రతి ఏటా దాదాపు 3 లక్షల మంది చుట్టు ప్రక్కల గ్రామాల నుంచి వనభోజనాల నిమిత్తం ఇక్కడికి వస్తూ వుండేవారు - అలా సందర్శించే వారికోసమే 10 ఎకరాల ఖాళీ స్థలాన్ని ఉసిరి - జమ్మి - మామిడి - జీడి మామిడి చెట్లు ఆక్కడ జనాలు సేదతీరడానికి అనువుగా నాటించడం జరిగింది. ముప్పన సోమరాజు - వీర్రాజు హై స్కూల్ నుండి మొదలుకొని బైపాస్ రోడ్డు వరకూ గల సుమారు 110 ఎకరాల సువిశాల స్థలంలో దాదాపు 70ఎకరాల స్థలం అంతా దుంప తోట 10ఎకరాలు మామిడి తోట 20ఎకరాల జీడి మామిడి తోట 10ఎకరాల ఖాళీ స్థలం వనభోజనాల నిమిత్తం చక్కటి ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణం లో ఎంతో అట్టహాసం గా జరిగేది అయితే సాంకేతికత - రవాణా వ్యవస్థ - ఆచార వ్యవహారాలలో వచ్చిన పెను మార్పుల వల్ల ఇటీవల కాలంలో దీని ప్రాభల్యం చాలా వరకూ తగ్గి పోయింది అయినా సందర్శకులను అలరించడానికి తానెప్పుడు సిద్దమేనని మొన్న నేను సరదాగా పలకరించడానికి వెళ్ళినప్పుడు ముప్పన వారి గెస్ట్ హౌస్ మౌనంగా చెప్పింది.